Czy darowizna podlega podziałowi przy rozwodzie?

Darowizna

Rozwód, w trakcie którego para nie potrafi samodzielnie ustalić pomiędzy sobą podziału majątku, prawa opieki nad dziećmi czy alimentów, to sprawa wyjątkowo trudna dla wszystkich stron zaangażowanych w procesie. Jego rozstrzyganie może trwać wiele lat, w trakcie których sąd, na podstawie wysłuchanych argumentów i świadków będzie decydował o warunkach rozwodu. Wśród bardziej kłopotliwych tematów podejmowanych w trakcie podziału majątku przy rozwodzie są darowizny, które zwykle przekazywane są przez darczyńcę jednej osobie i w związku z tym nie jest jasne, czy stanowią one majątek wspólny. Czy darowizna podlega podziałowi przy rozwodzie i na jakich zasadach odbywa się taki podział?

Pojęcie darowizny w prawie

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, art. 888. § 1. „Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.” Zapis ten jasno wskazuje na fakt, że darowizna jest umową zawieraną pomiędzy darczyńcą a obdarowywanym, a nie jednorazowym świadczeniem, nawet jeśli wpłacana jest w formie określonej kwoty pieniężnej, nieruchomości, prawa własności czy rzeczy materialnej. Co do zasady, według zapisu Kodeksu cywilnego, oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny powinno być złożone w formie aktu notarialnego. W praktyce jednak dopuszcza się, by darowizna odbyła się bez takiego oświadczenia – staje się ona ważna, jeśli świadczenie zostanie spełnione.

Zupełnie odrębną kwestię, ważną w kontekście podejmowanego tematu podziału darowizny w trakcie rozwodu, należy zauważyć że Kodeks cywilny wskazuje, że przedmiot darowizny może być dedykowany zarówno jednemu z małżonków, jak i obojgu. W trakcie podziału majątku podczas rozwodu kwestia ta będzie miała duże znaczenie – jeśli darowizna została przekazana obojgu małżonków (np. w formie współdzielonego prawa własności do nieruchomości), przedmiot darowizny będzie automatycznie podlegał podziałowi majątku po rozwodzie.

Jak wygląda podział majątku w praktyce?

Gdy dwie osoby zawierają związek małżeński, zgodnie z prawem powstaje między nimi tzw. małżeńska wspólność majątkowa. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wprowadza zapis, według którego wspólność ustawowa obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, a przedmioty majątkowe nie objęte wspólnością ustawową należą do osobistego majątku każdego z małżonków. Kodeks zaznacza dodatkowo, że przedmioty użytku domowego służące obydwojgu małżonkom są objęte wspólnością ustawową, nawet gdy zostały nabyte przez dziedziczenie lub darowiznę, chyba że darczyńca wykazał w tej kwestii inną wolę.

Co oznacza to w praktyce? Jak podaje Kodeks postępowania cywilnego, art. 567 § 1. „W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi.” Dodatkowo, § 2. „W razie sporu co do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym sąd może w tym przedmiocie orzec postanowieniem wstępnym.” Jeśli więc małżonkowie zdecydują o potrzebie ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku, sąd będzie rozstrzygał je na podstawie dostarczonych dowodów.

Podziałowi podlegają wszystkie dobra, które zostały zaliczone do wspólności majątkowej, a więc w szczególności wynagrodzenia za pracę oraz dochody z innej działalności zarobkowej osiągane przez każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego oraz z majątku osobistego małżonków, a także oszczędności, lokaty i inne środki zgromadzone w bankach oraz specjalnych kontach emerytalnych.

Ze względu na formę prawną wspólności majątkowej żaden z małżonków nie może nią dysponować osobiście, bez zgody drugiej strony.

Podział darowizny przy rozwodzie

Czy darowizna podlega podziałowi przy rozwodzie?

Wspomniane wyżej składowe stanowiące wspólność majątkową to tylko niektóre ze składników podlegających podziałowi w trakcie rozwodu. Jak wskazuje art. 35. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, „W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.” Zapis ten dotyczy również darowizny, o ile ta została przekazana na rzecz obojga małżonków – to jedyna sytuacja, w jakiej darowizna będzie podlegała podziałowi przy rozwodzie. W przeciwnym wypadku, jeśli darowizna została przekazana w umowie notarialnej lub ustnej wyłącznie jednej ze stron, darowiznę zalicza się do majątku osobistego obdarowanego małżonka i w związku z tym nie staje się ona przedmiotem podziału.

 

Kancelaria adwokacka Wojciech Krzysztoporski WrocławJeśli znalazłeś się w sytuacji, w której potrzebujesz pomocy prawnej adwokata rodzinnego skorzystaj z oferty Kancelarii Adwokackiej Wojciech Krzysztoporski z Wrocławia.

WWW: https://krzysztoporski.com/
Telefon: 508 095 417
E-mail: kancelaria@krzysztoporski.com